alışmaq

alışmaq
1.
f. Odlanmaq, alovlanmaq, od tutub yanmaq. Ocaq alışdı. Benzin qabı birdən alışdı. Taya ildırımdan alışdı. // məc. mənada. Alışıb, şölə çəkib suz ilə yandım, gördüm; Hicrini atəşi-suzan dedilər, gerçək imiş. S. Ə. Ş.. Canım üzülür əldəki qalxanına baxcaq; Qəlbim alışır beldəki patronunu görcək. M. Ə. S.. Arvad, ürəyim od tutub alışır, məni daha artıq yandırma. Ə. H.. Alışıb yanmaq – 1) od tutub yanmaq, şiddətlə yanmaq, alovlanmaq. Küləş alışıb yandı. – Belə bir isti torpağa saldı; Alışıb yanmağa çöl az qaldı. A. S.; // məc. mənada. <Ağca xanımın> gözü İzzətin yatağına sataşanda ürəyi alışıb yanırdı. Mir Cəlal; 2) alov rəngində parlamaq, alov kimi al-qırmızı rəngə çalıb parıldamaq. Qızlar bütün bəzəklərini taxmışlar, üst-başları rəngdən-rəngə girərək, alışıb yanır. S. Rüstəm; 3) məc. qızarmaq. Yanaqları çiçək kimi alışıb yanır.
2.
f.
1. Öyrəşmək, vərdiş etmək, adət etmək. Soyuğa alışmaq. Papirosa alışmaq. Zəhmətə alışmaq. – Ata hər gün gedər işə, çalışar; Nə qədər zəhmət olsa da alışar. M. Ə. S.. <Əzim dayının> daima qapalı və incə dodaqları ancaq ən mühüm fikirlərini anlatmaq üçün açılmağa alışmışdı. A. Ş.. <İsfəndiyar> əlini alnına dayadı və bir neçə saniyə dayanıb qaranlığa alışmaq istədi. M. Hüs.. // məc. Ünsiyyət bağlamaq, isinişmək, öyrəşmək.
2. Dadanmaq, öyrəşmək. Çaqqal toyuq damına alışıb, hər gecə bir toyuq aparır. İt qonşu həyətə alışıbdır.
3. Əhliləşmək, ələ öyrənmək, isinişmək. Nə qədər əlləşdilərsə də, tülkünün balası evə alışmadı.

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • alışma — 1. «Alışmaq 1»dan f. is. 2. «Alışmaq 2»dan f. is. 3. is. məh. Bir neçə adamın şərikli qoyun və ya mal kəsməsi. <Bəxti:> Ay balam, mənim öz ətim ola ola, niyə qoca inəyə alışma olum. S. R …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • isinişmək — 1. qarş. Bir birinə alışmaq, bir birinə öyrəşmək, bir birinə bağlanmaq. 2. f. Öyrəşmək, alışmaq, bağlanmaq. . . Zira ki <Əzim> hər kəsdən qaçır, kimsəyə isinişmək istəmirdi. A. Ş.. <Dərviş:> Dayı, bir az da qal, şəhər məişətinə… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • öyrəşmək — f. 1. Vərdiş etmək, alışmaq, öyrənmək, adət etmək. Qaratoyuq əsarətə (qəfəsə) tez öyrəşir, sonra oxumağa başlayır. S. S. A.. <Tahir> lap uşaqlıqdan dağ havasına alışdığı üçün Bakının istisinə hələ də öyrəşə bilmirdi. M. Hüs.. 2. İsinişmək,… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • əhliləşmək — f. 1. Əhli olmaq, ələ öyrəşmək (vəhşi heyvan haqqında). 2. məc. zar. Adamlara uyuşmaq, alışmaq; adamlarla ünsiyyət, ülfət etməyə öyrəşmək; cəmiyyətdə özünü aparmağa alışmaq …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • calammax — (Qazax) alışmaq, vərdiş etmək. – Mə:m qardaşım qumara calammaz …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • dadamal — (Ağcabədi, Cəbrayıl, Çənbərək, Hamamlı, Xanlar, Qazax) öyrəşmiş, dadanmış, alışmış. – Dadamal qoyun südü içdi (Ağcabədi); – Pişik ətə dadamaldu (Cəbrayıl); – Toğlu dadamaldı deyn çox kökəlif (Çənbərək); – Bizim Göyərçin inəx’ yaman dadamaldı… …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • hö:rəşməx’ — (Tovuz) isinişmək, alışmaq. – Uşaxlar asda asda analıxlarına hö: rəşillər …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • höyürrəşməx’ — (Qazax) isinişmək, alışmaq. – Uşax yeηi yedəndə durmordu baxcada, indi höyürrəşif …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • mehirrənməx’ — (Çənbərək, Qazax, Kürdəmir) alışmaq, isinişmək, öyrəşmək. – Düyə xamdı deyin əmizdirmerdi buzoyu, indi yu:aş yu:aş mehirrəner (Qazax); – Dəvəçi mehirrənif, də:n, qızı alajax (Çənbərək) …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • uyuşmax — I (Ağdam, Bərdə, Cəbrayıl, Daşkəsən, İmişli, Şamaxı, Şuşa, Zəngilan) bərkimək <südün qatığa çevrilməsi zamanı>. – Süd hələ uyuşmuyuf (Ağdam); – Qatığı kəsmə, hələ uyuşmaz (Daşkəsən); – Qatığ heç uyuşmuyuf, nə tə:r kəsim verim sq:… …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”